Το Αρχαίο Θέατρο της Ερέτριας, που βρίσκεται στη συνοικία Θεάτρου, στον δυτικό τομέα της Ερέτριας, ανάμεσα στη δυτική πύλη, το στάδιο και το άνω γυμνάσιο είναι -εννοείται- το εντυπωσιακότερο από τα μνημεία της αρχαίας Ερέτριας, όμως και ένα από τα πιο αξιόλογα αρχαία θέατρα της Ελλάδας.
Έχει κατασκευαστεί τον περίφημο 5ο αιώνα π.Χ., διαθέτει κοίλο που μπορούσε να χωρέσει πάνω από 6000 θεατές, υπερυψωμένη σκηνή και ορχήστρα, ενωμένες με υπόγειο θολωτό πέρασμα. Στο νοτιοδυτικό άκρο του θεάτρου έχει αποκαλυφθεί ο ναός του Διονύσου.
Αν μπορούσαμε να επισκεφτούμε το σημείο (κάτι που έχει απαγορευτεί προς το
παρόν, λόγω της προχωρημένης αποσάθρωσης), κάνοντας αναδρομή στις τραγικές ιστορίες
του Οιδίποδα και της Ηλέκτρας, θα νιώθαμε αυτό που οι πρόγονοί μας ονόμασαν κάθαρση,
ενώ θα επαναλαμβάναμε πολλές φορές από μέσα μας τον ορισμό της αρχαίας
τραγωδίας, που τον μάθαμε απ΄έξω στο σχολείο. Σωστά, μιλάμε για το Αρχαίο Θέατρο
της Ερέτριας! Από ιστορικής και μόνο πλευράς, αξίζει να μάθουμε κάποια
πράγματα για αυτό και τότε μεμιάς εικόνες από παραστάσεις, με χιτώνες και πλήθη
να επευφημούν θα μας έρθουν αμέσως στο μυαλό.
Η Ελλάδα από την αρχαιότητα έχει μία καθοριστική
σχέση με το θέατρο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η μαμά του. Επίσης, οι χώροι
που φιλοξενούσαν τις παραστάσεις πάντα παρουσίαζαν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και
ήταν κατασκευασμένοι με τέτοιον τρόπο, ώστε να γίνονται όλα με τον σωστό τρόπο και
η τέχνη να εξυπηρετείται όπως της άρμοζε. Στην Ερέτρια, λοιπόν, υπάρχει ένα από
τα εντυπωσιακότερα από αρχιτεκτονικής άποψης θέατρα της Ελλάδας και παράλληλα ένα
από τα αρχαιότερα μνημεία του είδους.
Συγκεκριμένα, μαθαίνουμε ότι χρονολογείται
από τον 5ο αιώνα π.Χ., οπότε η Ερέτρια ανοικοδομήθηκε συνολικά, μετά
από την περσική καταστροφή, ενώ το θέατρο φαίνεται να άκμασε τον 4ο
αιώνα π.Χ.
Το μεγαλείο του είναι αδιαμφισβήτητο. Το
καμάρι της Ερέτριας που μας ταξιδεύει μέσα στα βάθη των αιώνων, δεσπόζει στη συνοικία
Θεάτρου, στον δυτικό τομέα της πόλης, ανάμεσα στη δυτική πύλη, το στάδιο και το
άνω γυμνάσιο, ενώ στο νοτιοδυτικό του άκρο έχει αποκαλυφθεί ο ναός του Διονύσου.
Με το κοίλο του, την ορχήστρα του και
φυσικά τη σκηνή του, ακολουθεί την κλασική διάρθρωση των ελληνιστικών θεάτρων. Αξίζει
να αναφέρουμε ότι το κοίλο του θεάτρου δεν ήταν στηριγμένο στις φυσικές πλαγιές
της ακρόπολης, αλλά σε τεχνητό λόφο, ότι είχε έντεκα κερκίδες και συνολική
χωρητικότητα πάνω από 6000 θεατές!
Είναι αξιοσημείωτο, επίσης, ότι η
ορχήστρα ήταν διακοσμημένη με σχέδια δύο χρωμάτων, που απεικόνιζαν κλήμα και
σταφύλια (πολύ της μόδας το αμπέλι τότε) και ότι είχαν φροντίσει για τον τρόπο
που θα αποκαλυπτόταν σκηνοθετικά ο περιβόητος Κάτω Κόσμος (μακριά από εμάς).
Αυτό θα γινόταν μέσω του υπόγειου θολωτού περάσματος, που είχαν δημιουργήσει,
το οποίο ένωνε την υπερυψωμένη σκηνή με την κυκλική ορχήστρα.
Το Αρχαίο Θέατρο Ερέτριας μας έσπρωξε να
βουτήξουμε στο παρελθόν, στα αρχαία χρόνια, που -ευτυχώς εκτός από μάχες- ήταν
γεμάτα και από καλλιτεχνικά δρώμενα, γεμάτα από ζωή και πολιτισμό. Αφού τελειώσουμε
το μάθημα ιστορίας, θα μελετήσουμε λίγο Αριστοτέλη και θα ψιθυρίσουμε για ακόμη
μία φορά τα λόγια του… «ἔστιν οὖν τραγῳδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ
τελείας»!