Περπατώντας στον πλατύ πέτρινο πεζόδρομο από την πλατεία Ασωμάτων, κατευθυνόμενοι προς το Γκάζι, θα συναντήσουμε έναν από τους πιο ωραίους και αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Ο Αρχαιολογικός Χώρος Κεραμεικού, γεμάτος από μάρμαρα που κουβαλούν μία σπουδαία και μακραίωνη ιστορία, μας περιμένει να τον γνωρίσουμε.

Από τον δρόμο κιόλας, λόγω της χαμηλής περίφραξης θα μπορέσουμε να έχουμε απρόσκοπτη θέα στον αρχαιολογικό χώρο, που βρίσκεται σε λίγο χαμηλότερο επίπεδο από εμάς. Εδώ θα κάνουμε μία ενδιαφέρουσα περιήγηση σε ένα υπαίθριο μουσείο σε ένα από τα πιο κεντρικά σημεία της πόλης. Περιδιαβαίνοντάς το, θα ανακαλύψουμε ένα από τα πιο σημαντικά νεκροταφεία της αρχαίας Αθήνας, από τα προϊστορικά έως τα βυζαντινά χρόνια.

Ο Αρχαιολογικός Χώρος Κεραμεικού καταλαμβάνει σήμερα ένα  μικρό τμήμα του Δήμου των Κεραμεών, που υπήρξε ένας από τους πιο μεγάλους δήμους της αρχαίας πόλης, συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Θουκυδίδη ήταν «το κάλλιστον προάστειον», που εκτεινόταν στην κοιλάδα του Ηριδανού ποταμού.

Οι Αθηναίοι απέδιδαν μεγάλες τιμές στους νεκρούς τους, κατασκευάζοντας προς τιμήν τους επιτύμβιες στήλες και τάφους διακοσμημένους με περίτεχνες ανάγλυφες παραστάσεις. Τα μεγαλόπρεπα ταφικά μνημεία που θα δούμε στον χώρο είναι ένα δείγμα αυτής της συνήθειας των προγόνων μας. Θα έχουμε την τύχη να αντικρίσουμε πολλά τέτοια μνημεία, που αποτελούν έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, στην οδό Τάφων, που ίσως είναι και το πιο όμορφο σημείο του αρχαιολογικού χώρου, με την οδό Πειραιώς να βρίσκεται ακριβώς πίσω της. Μιλάμε για τέχνη υψηλής αισθητικής, που δεν αποπνέει κάτι μακάβριο, όπως προδιαθέτει το όνομα του συγκεκριμένου τμήματος του χώρου και το είδος των μνημείων που φιλοξενεί.

Μεταξύ άλλων, σώζονται η στήλη της Ηγησούς, ο τάφος του ιππέα Δεξίλεω, ο μαρμάρινος ταύρος, που αποτελεί σήμα κατατεθέν του Κεραμεικού και ο φύλακας – μολοσσός. Μπροστά στα μάτια μας, θα λάμψουν όλα αυτά τα έργα που έχουν γλιτώσει από τον θάνατο και στέκονται αγέρωχα και άχρονα, θυμίζοντάς μας πως ακόμη και αυτός δεν είναι ανίκητος στη μάχη με το αιώνιο της δημιουργίας και της μνήμης.

Ο άλλοτε περίφημος Ηριδανός, που έπαιξε ρόλο στην ανάπτυξη της κεραμικής στην περιοχή (δραστηριότητας που κατά πολλούς συνετέλεσε στην ονοματοδοσία του τόπου, βλ. Κεραμεικός), αφού ταλαιπωρήθηκε πολύ από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, έχει παραμείνει στις μέρες μας, σαν ρυάκι, εντός του αρχαιολογικού χώρου, δημιουργώντας έναν σαφώς μικρό, μα αρκετά σημαντικό υδροβιότοπο δίπλα στην Ιερά Πύλη, από όπου  ξεκινούσε η Ιερά οδός, την οποία ακολουθούσε η πομπή των Ελευσινίων Μυστηρίων με προορισμό το ναό της θεάς Δήμητρας στην Ελευσίνα.  

Η Ιερά Πύλη μαζί με το Δίπυλο είναι οι δύο από τις δεκαπέντε συνολικά πύλες του Θεμιστόκλειου τείχους, που το πιο καλά διατηρημένο τμήμα του (σχεδόν 200 μέτρα), θα έχουμε τη δυνατότητα να θαυμάσουμε μέσα στην έκταση των 38,5 στρεμμάτων, που καταλαμβάνει ο Αρχαιολογικός Χώρος Κεραμεικού. Το τείχος είχε συνολικό μήκος 6.450 μέτρα και ύψος 8 μέτρα και χτίστηκε μετά από τη μάχη των Πλαταιών, το μακρινό 479 π.Χ.

Περνώντας το Δίπυλο, που ήταν και η κύρια είσοδος της αρχαίας πόλης, θα νιώσουμε για λίγο ότι γυρνάμε πίσω τον χρόνο, ότι περπατάμε στα πέτρινα και χωμάτινα μονοπάτια του παρελθόντος και ότι κατευθυνόμαστε για περίπατο και φιλοσοφική συζήτηση στην Ακαδημία Πλάτωνος, καθώς αξίζει να μάθουμε πως από το Δίπυλο περνούσε η βασική οδική αρτηρία της πόλης, ο Δρόμος, που έφτανε μέχρι εκεί.

Ακόμη, εδώ θα διακρίνουμε τα ερείπια από το Πομπείο, όπου οργανωνόταν η πομπή για τα Παναθήναια, ενώ δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να επισκεφτούμε το μικρό μουσείο, που βρίσκεται στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου από το 1938 και περιλαμβάνει μία συλλογή από ευρήματα από τις ανασκαφές του Κεραμεικού, όπως -ανάμεσα σε άλλα- επιτύμβια ανάγλυφα, κτερίσματα, που συνόδευαν τους νεκρούς στον Άδη και όστρακα με εγχάρακττα ονόματα επιφανών Αθηναίων, που είχαν εξοστρακιστεί με τη γνωστή αρχαία αθηναϊκή μέθοδο.

Κάνοντας τη βόλτα μας στον μαγικό αυτό χώρο που είναι σε απόλυτη επαφή με τη φύση, διατηρώντας παράλληλα την αίγλη του χτες και ταξιδεύοντάς μας στις αρχαίες ρίζες μας, θα έχουμε θέα σε Ακρόπολη και Λυκαβηττό, που ήρεμα και γαλήνια στέκουν πάντα στο ίδιο σημείο, ξεπροβάλλουν στον ορίζοντα σε κάθε μας βλέμμα και μας θυμίζουν ότι βρισκόμαστε σε μία πόλη που έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ιστορία αυτού του κόσμου!

 

Ώρες λειτουργίας:

Καθημερινά 8:00-20:00

 

Είσοδος (για τον Αρχαιολογικό Χώρο και το Μουσείο Κεραμεικού)

Κανονικό €8

Μειωμένο €4